Russische fiscale woonplaatsregels

Privé vermogen

"Wachten op betere tijden..."

Rusland past in zijn binnenlandse wetgeving het criterium van 183 dagen toe om de fiscale woonplaats van een persoon vast te stellen. In 2019 heeft het Russische ministerie van Financiën (MinFin) echter een voorstel ingediend om (i) het in aanmerking komende verblijf te verkorten tot 90 dagen en (ii) bij het bepalen van de fiscale woonplaats te kijken naar het "centrum van vitale belangen", een OESO-concept.

Het is waar dat de 90-dagenregel na overleg met de belanghebbenden (hier), snel werd opgegeven. Aangezien het initiatief van MinFin echter bedoeld is om (i) de belastinggrondslag van Rusland te vergroten ("het beheer van de begrotingsinkomsten te verbeteren") door "weggelopen" Russische zakenlieden naar huis te halen (hier) en (ii) het Russische belastingbeleid in overeenstemming te brengen met de internationale normen, menen wij dat de "jack in the box" van de heer Siluanov (hier) een blijvertje is.

Centrum van vitale belangen

Door rekening te houden met de nabijheid van de "persoonlijke en economische betrekkingen" van een persoon, wil MinFin een objectief woonplaatscriterium (183 dagen) aanvullen met een meer subjectief concept ("centrum van levensbelang"), waardoor een groot aantal nieuwe aanknopingspunten wordt gecreëerd en de Russische autoriteiten meer vrijheid krijgen om belasting te heffen:

• Familie en sociale relaties

• Beroepen

• Politieke en culturele activiteiten

• Plaats van vestiging en bezittingen

• Plaats van eigendomsadministratie

Indien deze nieuwe verblijfsregel wordt aangenomen en restrictief wordt geïnterpreteerd, kan hij een groot aantal "niet-ingezetenen" die momenteel onder de radar van de belastingautoriteiten vliegen, zoals (i) frequente reizigers en vooral (ii) personen die in het kader van de CBI/RBI-programma's een verblijfsvergunning aanvragen, maar familie-, zakelijke of vastgoedbelangen in Rusland hebben.

Deze personen lopen het risico van dubbele belastingheffing en moeten als remedie een beroep doen op de "tie-breaker"-regels in de dubbelbelastingverdragen die op hen van toepassing zijn (hier).

OESO-regels voor gelijke kansen

Sinds het eerste ontwerp in 1958 dient het OESO-modelverdrag (hier) als blauwdruk voor de onderhandelingen over bilaterale belastingverdragen. Het bevat juridische definities ("woonplaats", "vitale belangen") die door de lidstaten en partnerlanden van de OESO algemeen worden aangenomen in DTT's (hier).

Art. 4 van het modelverdrag (zie hieronder) bevat regels voor het oplossen van gevallen van dubbele belasting ("tie-breaker rules"). Er ontstaan vaak conflicten omdat twee staten krachtens hun nationale wetgeving kunnen beweren dat een persoon op hun grondgebied woont.

OESO-modelverdrag Art. 4 - "Ingezetene"

"De uitdrukking inwoner betekent iedere persoon die, ingevolge de wetgeving van [een] Staat, aldaar aan belasting is onderworpen op grond van zijn woonplaats, verblijf, plaats van leiding of enige andere soortgelijke omstandigheid".

"Indien een natuurlijke persoon inwoner is van [twee] Staten, wordt zijn status als volgt bepaald:

• Hij wordt geacht slechts inwoner te zijn van de Staat waarin hij een duurzaam tehuis tot zijn beschikking heeft [ingericht en aangehouden voor permanent gebruik]; indien hij in beide Staten een duurzaam tehuis tot zijn beschikking heeft, wordt hij geacht slechts inwoner te zijn van de Staat waarmee zijn persoonlijke en economische betrekkingen nauwer zijn (middelpunt van de levensbelangen);

• Indien niet kan worden bepaald in welke Staat hij het middelpunt van zijn levensbelangen heeft, of indien hij in geen van beide Staten een duurzaam tehuis tot zijn beschikking heeft [zoals bijvoorbeeld een persoon die van het ene hotel naar het andere gaat], wordt hij geacht slechts inwoner te zijn van de Staat waar hij gewoonlijk verblijft [waar hij vaker verblijft];

• Indien hij in beide Staten of in geen van beide gewoonlijk verblijft, wordt hij geacht slechts inwoner te zijn van de Staat waarvan hij onderdaan is;

• Indien hij onderdaan is van beide Staten of van geen van beide, regelen de bevoegde autoriteiten van de Verdragsluitende Staten de aangelegenheid in onderlinge overeenstemming".